 Lüğətdə vətənindən uzaq düşmüş insana qərib deyirlər. Həzrət Əli (ə) buyurur: "Qərib o kəsdir ki, dostu olmasın”.
Ona görə də, vətənindən uzaq düşdüyünə və sürgün olduğu zamanlarda yar və yavəri olmadığına və məzlum halda şəhid edildiyinə görə İmam Rzanı (ə) qərib adlandırırlar. İmam Rzanın (ə) özündən özü haqqında belə hədis vardır: "Hər kim qeybətimdə məzarımı ziyarət edərsə, Qiyamət günü üç dəfə fəryadına çataram. O yerin dəhşətindən ona nicat verərəm. O zaman ki, əməl dəftərini sağ və ya sol əlinə verəcəklər, Sirat zamanı, əməllərinin çəkildiyi zaman”.
Həruyidən belə nəql edilir: "Ərz etdim: "Yəbnə Rəsulallah! Sizi kim öldürəcəkdir?” Buyurur: "Mənim zamanımdakı Allahın ən pis xəlqi. Məni zəhər vasitəsilə öldürəcəkdir. Sonra məni uzaq bir məkanda və qürbət yerdə dəfn edəcəkdir. Bil ki, hər kim məni qeybətimdə ziyarət edər, Allah Təala yüz min şəhidin, yüz min sadiqin və yüz min həccə gedənin, ümrə edənin və yüz min mücahidin əcrini onun üçün yazar. Bizimlə məhşur olar. Behiştin ali dərəcəsində bizimlə olar”.
Həzrət Rzadan (ə) belə nəql edilir: "Mən qürbət torpaqlarda öldürüləcəyəm, zəhərlənəcəyəm və dəfn olunacağam. Bunu atam atasından, o da Əli ibni Əbitalibdən və o, da Peyğəmbərdən (s) eşitmişdir ki, mənə vəsiyyət etmişdir. Həqiqətən, hər kim qürbətim zamanı məni ziyarət etsə, mən və atam Qiyamət günü onun şəfaət verəni olarıq. Hər kimin ki, şəfaət verəni biz olarıq, nicat tapar. Hətta əgər çiynində ins və cinin günahları olsa belə”.
Tarixin yazdığına görə, o zaman ki, İmam Rza (ə) Xorasana tərəf hərəkət etməyə məcbur oldu, səfərə çıxmamışdan qabaq qohumlarını topladı, Mədinəyə bir daha qaytımayacağına, qürbət və şəhadətinə işarə etdi. Həm Həzrətin (ə) özü və həm də başqaları ağladılar. Bu səfərin İmam Hüseynin (ə) səfəri ilə oxşarlıqları vardır. Çünki hər ikisi bu yolun sonunda şəhid olacaqlarını bilirdilər. O, qohumlarını başa saldı ki, Məmunun bu dəvəti zahirdə dostluq niyyətilə olsa da, əslində bir hiylədir. Hədəf Həzrət Rzanı (ə) siyasi və ictimai həyatdan uzaqlaşdırmaq idi.
Qohumlarının bəziləri Məmunun bu gizli hiyləsindən xəbərsiz olduqlarına görə, onun haqqında yaxşı sözlər deyirdilər. Məmun İmamı (ə) xilafətə gətirərək, onun adı altında öz xəbis işlərini görmək istəyirdi. Çünki, əhalinin əksəriyyətini Əhli-beyt (ə) davamçıları təşkil edirdilər.
Onları bu yolla aldadıb, İmama (ə) zahirdə guya hörmət göstərmək vasitəsilə yoldan çıxartmaq istəyirdi. Məmun bu planının işə yaramadığını görəndə, İmam Rzanı (ə) ölümlə hədələyir. İmam (ə) elm və tədbirlə Məmunla müxalifətlik edir, qətllə hədələnəndən sonra Məmunun şərtini qəbul etməyə məcbur olur.
İmam (ə) dəyərli sözləri və tutduğu mövqe ilə insanları düz yola hidayət etməyə çalışır. Nişapurdakı çıxışında buyurmuşdu: "Vəhdaniyyət və Allaha pərəstişə gedən yol ancaq bizim yolumuzla mümkündür. Yəni, bu bizik ki, müsəlman olmağa məna veririk. O bizik ki, mömin insanı kamil imana çatdırırıq. Bizim davamçılarımız bizim göstərişlərimizi yerinə yetirirlər, düşmənlərimizlə müxalifdirlər, hər kim bu cür olmazsa, bizdən deyildir. Hər kim bizdən uzaqlaşanlara yaxınlaşar, ya bizim qohumlarımızdan uzaqlaşar, ya bizdə eyb axtaranlara sitayiş edər, ya da düşmənimizə hörmət edərsə - bizdən deyildir və biz də ondan deyilik”.
Bu sözlərdən görünür ki, İmam (ə) o zamanda nə qədər əzab çəkirmiş. Əgər İmamın (ə) sözlərini araşdırmaq istəsək, görərik ki, bu sözlərdə bir giley, bir inciklik vardır.
İmam Hüseynin (ə) Aşura günü qəribliyi fikri bir qürbət idi. Aşura günü İmamın (ə) qarşısında elə insanlar səf qurmuşdular ki, Həzrəti (ə) tanıyırdılar. Onların bəziləri Kufədə İmam Hüseynin (ə) atasını dərk etmişdilər. Hətta bəziləri Peyğəmbəri (s) belə görmüşdülər. İmam Hüseyn (ə) ona görə qərib idi ki, onun fikir və əqidəsini kfəlilər qəbul etmirdilər. İmamın (ə) Kufə əhlindən istədiyi şeyi onlar dərk etmirdilər.
Ancaq İmam Rzanın (ə) qürbəti belə bir qürbət deyildi. İmam Rzanın (ə) getdiyi yerdə onu tanıyanlar az idi və o, da tanımadığı insanların içinə gedirdi. Bu yolda çox çətinlik çəkəcəyini bilirdi və hətta necə şəhid olacağı haqqında belə məlumatı vardı. Ancaq getməli idi. Öz diyarından və məhbublarından uzaqlaşmalı idi. Bu,onun məzlumiyyətindən xəbər verirdi. Ancaq İmam (ə) hara gedirdisə-getsin, həmin yerdə mütləq Allah bayrağı dalğalanardı, İlahi mərifət bulağı hamını doyuzdurardı.
İmamın Xorasana gəlməsi ilə Əhli-beyt (ə) davamçılarının sayı artdı və İmamın (ə) qoyub getdiyi qönçələrin gülləri ildən-ilə yayılmağa başladı.
İmam (ə) özü ilə Allahın həqiqi elmini gətirmişdi və onun bu elmindən bəhrələnənlərin sayı çox oldu. İmam (ə) özündən sonra çox sayda tələbə qoyub getdi və onun qoyub getdiyi İlahi mərifət hələ də bizləri bəhrələndirir.
|
